هنگامی که برای رفع مشکلات خود مانند احساس درد یا اختلال در حرکت به یک فیزیوتراپیست مراجعه میکنید، ممکن است از مداخلات مختلفی برای کمک به شما برای حرکت بهتر و احساس بهتر استفاده کند. این مداخلات که روشهای درمانی یا روشهای فیزیکی نامیده میشوند، با تقویت برنامه درمانی فیزیوتراپیست شما به شما کمک میکنند تا تحرک عملکردی طبیعی خود را بازیابید.
فیزیوتراپیستها از روشهای مختلفی برای کمک به درمان بیماران خود استفاده میکنند. مجموعهای از روشهای درمانی وجود دارد که میتوانند به تقویت، آرامش و بهبود ماهیچهها کمک کنند. از این میان، مواردی که فیزیوتراپیست شما انتخاب میکند؛ ممکن است بسته به شرایط خاص، نیازها و اهداف کلی بازتوانی (توانبخشی) شما متفاوت باشد.
تکنیک های دستی
منوال تراپی یا تکنیک های دستی در فیزیوتراپی مهمترین روش فیزیوتراپی است.در این روش از تکنیکدهای مختلف برای کاهش التهاب و مشکلات عضلات و مفاصل استفاده می شود.درمانی ها دستی در فیزیوتراپی 4 اثر دارد.
1- تاثیر مکانیکی : در این مورد باعث از بین بردن چسبندگی یا بافت اضافی پس از شکستگی ها و یا جراحی هایی که انجام شده می شود.
2-تاثیر فیزیولوژیکی بر عصب : باعث اثر بازدارندگی ریشه های عصبی نخاعی بدن شده و درد را مهار می کند.
3- تاثیرشیمیایی : به ترشح مواد تسکین دهنده درد تاثیر می گذارد.
4 –تاثیر روانی : باعث خوشایندی بیمار از ماساژ می شود.
کیسه آب گرم
فیزیوتراپیستها معمولا کیسههای آب گرم و مرطوب را در چندین لایه حوله میپیچند و آنها را در محلی که نیاز به درمان دارد قرار میدهند. گرمای تأمین شده توسط کیسههای آب گرم چندین مزیت مهم دارد. مثلا ماهیچههای منقبض شده را شل میکند و باعث شل شدن بافتها میشود. این مساله باعث کاهش درد ناشی از تنش عضلانی یا اسپاسم میشود. همچنین باعث گشاد شدن رگهای خونی می شود که گردش خون در آن منطقه را افزایش میدهد. بیماران مبتلا به کشیدگی عضلانی، اسپاسم یا آرتروز، اغلب درمان با کیسههای آب گرم برای آنها مفید است
کمپرس یخ و کرایوتراپی (سرما درمانی)
کمپرس یخ یک ماده ژلهای منجمد است که توسط فیزیوتراپیستها برای درمان نواحی دارای درد و التهاب استفاده میشود. معمولا کمپرسهای یخ در یک حوله مرطوب پیچیده و مستقیماً بر روی ناحیه مورد نیاز قرار داده میشوند. سرمای منتقل شده به پوست، عضله و بافت بیمار، اثرات مفیدی دارد. چرا که کاهش دمای بافت باعث انقباض رگهای خونی، محدود کردن جریان خون و در نهایت کاهش التهاب آن ناحیه میشود. با کاهش التهاب، میتوان درد و تورم را کنترل کرد و کاهش داد.
فیزیوتراپیست شما در روش ماساژ یخ نیز از سرما برای درمان استفاده کند (سرما درمانی). از قبل فنجانهای یخ در فریزر نگهداری میشوند و سپس بر روی بافتهای آسیبدیده ماساژ داده میشوند تا به کنترل درد و التهاب کمک کنند. باید مراقبت باشید؛ زیرا استفاده طولانیمدت از ماساژ یخ میتواند به پوست و بافت شما آسیب برساند. معمولا فقط تماس به مدت یک تا سه دقیقه توصیه میشود.
امواج فراصوت
دستگاههایی که امواج فراصوت تولید میکنند، مشابه دستگاههای سونوگرافی، در مواردی توسط فیزیوتراپیستها برای درمان استفاده میشوند. این امواج صوتی به بافت و عروق اطراف منتقل میشوند و با نفوذ به عضلات باعث گرم شدن عمیق بافت یا عضله میشوند. این مساله باعث شل شدن بافت میشود و بنابراین در درمان گرفتگی عضلات و اسپاسم مفید است. همچنین باعث گشاد شدن عروق و افزایش گردش خون در همان ناحیه میشود که به روند بهبود (التیام) کمک میکند. فیزیوتراپیست همچنین میتواند فرکانس امواج صوتی دستگاه را به گونهای تنظیم کند که باعث کاهش التهاب شود. اما باید در هنگام استفاده از این دستگاه احتیاط شود؛ زیرا تحقیقات نشان میدهند که گرم شدن و گشاد شدن عروق ناشی از آن، به بهبودی کلی عملکرد بافت عضله کمکی نمیکند.
الکتروتراپی با تنس (TENS)
TENS که مخفف تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست میباشد؛ دستگاه کوچکی است که با باتری کار میکند و از انتقال جریان الکتریسیته برای کاهش درد استفاده میکند. در واقع الکترودهای آن بر روی ناحیه آسیبدیده قرار داده می شوند و پس از روشن شدن دستگاه، جریان الکتریکی از طریق الکترودها ارسال میشود. پس از آن احساس سوزن سوزن شدن در پوست و عضله زیرین احساس میشود. این سیگنال الکتریکی در اصل سیگنال عصبی درد را که از ناحیه آسیبدیده به اعصاب اطراف ارسال میشود، مختل میکند و در این شرایط بیمار احساس درد کمتری را تجربه میکند
تحریک الکتریکی
در روش تحریک الکتریکی، از جریان الکتریکی برای انقباض یک عضله منفرد یا گروهی از عضلات استفاده میشود. با قرار دادن الکترودها روی پوست در نواحی مختلف، فیزیوتراپیست شما میتواند رشتههای عضلانی مناسب را به کار بگیرد. انقباض عضله از طریق تحریک الکتریکی عصبی-عضلانی (NMES) دستگاه استیمولاتور، به بهبود انقباض عضله آسیبدیده کمک میکند. فیزیوتراپیست شما میتواند تنظیمات فعلی را تغییر دهد تا باعث انقباض عضلانی شدید یا ملایم شود. همزمان با افزایش قدرت انقباض عضله، این روش همچنین باعث افزایش خونرسانی به ناحیه میشود که به بهبودی کمک میکند.
یونتوفورزیس (Iontohoresis) شکل دیگری از تحریک الکتریکی است که فیزیوتراپیست ممکن است از آن استفاده کند. در طول این روش، از جریان الکتریسیته برای انتقال دارو به داخل پوست، عضلات، تاندونها یا رباطهای آسیبدیده استفاده میشود. معمولا یونتوفورزیس برای اهداف ضد التهابی استفاده میشود، اگرچه انواع مختلفی از دارو را میتوان برای شرایط مختلف استفاده کرد.
آموزش دستگاههای ارتوز و پروتز
آسیب شما ممکن است به گونهای باشد که برای کمک به حرکت بهتر شما، نیاز به استفاده از دستگاه ارتوز (دستگاه یا وسیلهای ارتوپدی برای حمایت بدن) یا دستگاه پروتز (دستگاه مصنوعی است که جایگزین قسمت از از دست رفته بدن میشود) باشد و فیزیوتراپیست میتواند به شما در یادگیری نحوه صحیح استفاده از آنها کمک کند. اگر قطع عضو شدهاید، او میتواند به شما کمک کند که چگونه اندام مصنوعی خود را استفاده و یا از جایگاه جدا کنید و اینکه یاد بگیرید با آن چگونه به خوبی حرکت کنید. اگر به دلیل ضعف در عضله تیبیالیس قدامی مچ پا دچار افتادگی پا (مچ پا) شدهاید، ممکن است از بریس یا ارتوز مچ پا (AFO) بهرهمند شوید تا به شما در راه رفتن بهتر کمک کند. فیزیوتراپیست شما ممکن است از دستگاههای کمکی مختلفی برای کمک به شما به منظور حرکت بهتر استفاده کند. مواردی شامل موارد زیر:
- عصای زیر بغل
- واکرهای استاندارد یا چرخدار
- صندلی چرخدار
- عصای چهارگانه
- عصای استاندارد
- عصای زیر ساعدی
نور درمانی
نور درمانی شامل استفاده از لیزر و دیودهای ساطعکننده نور، برای بهبود فرآیند ترمیم در بافتهای آسیبدیده است. لیزرهایی با طول موج خاص به بافتهای آسیبدیده شما تابانده میشوند و این نظریه وجود دارد که این نور باعث سرعت بخشیدن به فرآیندهای سلولی و ترمیم آنها میشود.
نوار (چسب) کینزیولوژی
استفاده از نوار کینزیولوژی یا K-Tape یک روش درمانی نسبتاً جدید در فیزیوتراپی و انجام تمرینات ورزشی است. در این روش یک نوار پارچهای مخصوص برای کاهش درد، بهبود گردش خون یا تسهیل عملکرد عضلات روی بدن شما زده میشود. نوار میتواند تا پنج روز در جای خود بماند تا به بهبود وضعیت شما کمک کند. دقت کنید که استفاده از نوار کینزیولوژی یک روش درمانی جدید است و هنوز تحت تحقیقات علمی دقیق قرار نگرفته است. مطالعهای در سال 2017 بر روی افراد دارای نوار کینزیولوژی و گروه شاهد، نتوانست هیچ تفاوتی در درد شانه یا حرکات پرتابی میان آنها نشان دهد.
سخن آخر
اگرچه روشهای فیزیوتراپی میتوانند به شما کمک کنند تا احساس و حرکت بهتری داشته باشید، اما هرگز نباید جایگزین یک برنامه فعال ورزشی برای شرایط شما شوند. اکثر مشکلاتی که منجر به محدودیتهای عملکردی میشوند؛ با استراتژیهای حرکتی صحیح و تمریناتی که فیزیوتراپیست میتواند تجویز کند، به بهترین وجه برطرف میشوند.