زخم آسیبی است که شامل پارگی خارجی یا داخلی در بافت بدن می شود و معمولاً پوست را درگیر می کند. تقریباً هر کسی در مقطعی از زندگی خود زخم را تجربه خواهد کرد. بیشتر زخم های باز جزئیاند و در خانه قابل درمان هستند. سقوط، برخورد با اجسام نوک تیز و تصادفات رانندگی از شایع ترین علل ایجاد زخم هستند. در صورت وقوع یک حادثه جدی که خونریزی زیاد باشد یا بیش از 20 دقیقه طول بکشد باید فورا برای درمان زخم به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
انواع زخم چیست؟
انواع مختلفی از زخم ها وجود دارد، بسته به عواملی مانند منبع زخم و هر گونه مسائل زمینه ای که ممکن است منجر به آن شود نحوه درمان زخم یا سایر عوامل موثر در روند بهبودی تغییر پیدا می کند.
زخم ها معمولاً باز یا بسته هستند. زخم بسته آسیبی است که سطح پوست را نمی شکافد اما باعث آسیب به بافت های زیرین می شود. کبودی یک نمونه رایج از این نوع زخم است. از سوی دیگر، زخم های باز سطح پوست را می شکافند و همچنین ممکن است به بافت های زیرین آسیب برسانند. برخی از انواع زخم های باز عبارتند از:
ساییدگی ها
ساییدگی زمانی اتفاق می افتد که پوست شما روی یک سطح زبر یا سخت ساییده یا خراشیده شود. راش جاده نمونه ای از سایش است. معمولاً خونریزی زیادی در این نوع زخم وجود ندارد، اما برای جلوگیری از عفونت، زخم باید شسته و تمیز شود.
پارگی
بریدگیهای عمیقتری هستند که در اثر اجسام تیز مانند چاقو یا لبههای تیز ایجاد میشوند. در مورد پارگی های عمیق، خونریزی می تواند سریع و گسترده باشد.
سوراخ شدگی
این نوع زخم ها سوراخهای کوچک و در عین حال عمیقی هستند که توسط یک جسم بلند و نوک تیز مانند میخ ایجاد میشوند. گاهی اوقات، یک گلوله می تواند باعث سوراخ شدن پوست شود.
سوراخ ها ممکن است خونریزی زیادی نداشته باشند، اما این زخم ها می توانند به اندازه ای عمیق باشند که به اندام های داخلی آسیب برسانند. اگر حتی یک زخم سوراخ کوچک دارید، برای تزریق واکسن کزاز و جلوگیری از عفونت به پزشک مراجعه کنید.
سوختگی ها
این سوختگی ها در اثر تماس با شعله آتش، منبع گرمای قوی، سرمای شدید، مواد شیمیایی خاص یا الکتریسیته ایجاد می شوند.
خراش
به پاره شدن جزئی یا کامل پوست و بافت اشاره دارد.
زخم های مزمن
زخم های مزمن نیز ممکن است باعث شکاف در پوست شوند که نیاز به بهبود دارند. این نوع زخم شامل زخم بستر، سایر آسیب های فشاری و زخم دیابت است.
روش های درمان زخم
زخم های باز جزئی ممکن است نیازی به درمان پزشکی نداشته باشند. افراد می توانند این نوع زخم ها را در خانه درمان کنند. با این حال، زخمهای باز شدید که خونریزی قابل توجهی دارند، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
درمان زخم در خانه
مراقبت از زخم باز باید شامل مراحل زیر باشد:
- خونریزی را متوقف کنید: با استفاده از یک پارچه تمیز یا باند، به آرامی روی زخم فشار وارد کنید تا لخته شدن خون را افزایش دهید.
- زخم را تمیز کنید: از آب تمیز و محلول نمکی برای شستشوی هر گونه آلودگی یا باکتری استفاده کنید.
- زخم را با آنتی بیوتیک درمان کنید: پس از تمیز کردن زخم، یک لایه نازک از پماد آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت بر روی زخم بمالید.
- زخم را ببندید و پانسمان کنید: بستن زخم های تمیز به بهبود سریعتر کمک می کند. باندهای ضد آب و گاز برای زخم های جزئی به خوبی عمل می کنند. زخم های باز عمیق ممکن است نیاز به بخیه داشته باشند. با این حال، زخمی که از قبل عفونی شده را باز بگذارید تا زمانی که عفونت از بین برود.
- به طور منظم پانسمان را عوض کنید: باندهای قدیمی را بردارید و هر 24 ساعت یکبار علائم عفونت را بررسی کنید. قبل از استفاده مجدد از یک باند، زخم را ضد عفونی و خشک کنید. به یاد داشته باشید که زخم را در زمان بهبودی خشک نگه دارید.
اگر به هر دلیلی نمی توانید مراقبت های لازم را برای درمان زخم خودتان یا عزیز مجروحتان انجام دهید می توانید از سرویس همراه بیمار در منزل استفاده کنید.
چه زمانی برای درمان زخم باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه می توانید برخی از زخم ها را در خانه درمان کنید، اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- زمانی که زخم بسیار عمیق است.
- خونریزی با فشار مستقیم متوقف نمی شود.
- خونریزی بیش از 20 دقیقه طول می کشد.
- خونریزی نتیجه یک تصادف جدی است.
درمان های پزشکی
پزشکتان ممکن است از تکنیک های مختلفی برای درمان زخم باز استفاده کند. پس از تمیز کردن و احتمالاً بیحس کردن ناحیه، پزشک زخم را با استفاده از چسب پوست یا بخیه می بندد. در صورت وجود زخم سوراخ شده ممکن است واکسن کزاز دریافت کنید.
بسته به محل زخم و احتمال عفونت، پزشک ممکن است زخم را بخیه نزند و اجازه دهد به طور طبیعی بهبود یابددر این فرآیند شما باید زخم تان را با گاز بپیچید.
درمان دیگر زخم باز شامل داروهای ضد درد است. در صورت وجود عفونت یا خطر بالای ابتلا به عفونت، پزشک ممکن است پنی سیلین یا آنتی بیوتیک دیگری را نیز تجویز کند. در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
اگر قسمتی از بدن قطع شده، باید برای اتصال مجدد احتمالی به بیمارستان آورده شود. قسمت بدن را در گاز مرطوب بپیچید و آن را در یخ قرار دهید.
وقتی مطب دکتر را ترک می کنید، احتمالا باند و پانسمان داشته باشید. هنگام تعویض باند و پانسمان، شستن دست ها و کار روی سطح تمیز بسیار مهم است.
قبل از پانسمان مجدد زخم را کاملا ضد عفونی و خشک کنید. پانسمان ها و باندهای قدیمی را در کیسه های پلاستیکی بیندازید.
انواع زخم مزمن و درمان آن
زخم های مزمن می توانند برای بیماران و پزشکان بسیار سنگین باشند. هنگامی که زخم به درستی بهبود نمی یابد، می تواند عوارض جدی ایجاد کند و نیاز به مراقبت مداوم دارد تا اطمینان حاصل شود که بدون بروز بیشتر بهبود می یابد. در حالی که هر زخمی پتانسیل مزمن شدن را دارد، چند نوع رایج زخم مزمن وجود دارد که افراد آن را تجربه می کنند.
زخم های وریدی
زخم های وریدی زمانی ایجاد می شوند که مشکلاتی در دریچه هایی که در داخل وریدهای اندام تحتانی شما قرار دارند وجود داشته باشد. یا آنها به اندازه کافی کار نمی کنند یا شما از بیماری سیاهرگی رنج می برید. این عوامل منجر به مشکلاتی در جریان خون شده و باعث تجمع خون در وریدهای آسیب دیده می شود.
هنگامی که خون شروع به تجمع می کند، متوجه تورم اندام ها و در نهایت ایجاد یک زخم در نزدیکی آن ناحیه خواهید شد. زخمهای وریدی معمولاً در ناحیهای از ساق پای، در نزدیکی مچ پا دیده میشوند. بسته به سیاهرگی که تحت تاثیر قرار گرفته است، زخم های وریدی نیز می توانند در زیر زانو ایجاد شوند. در صورت مشاهده علائم زخم وریدی فوراً با پزشک خود صحبت کنید.
زخم شریانی
مشکلات شریانی نیز می تواند منجر به زخم شود. زخم های شریانی اغلب به دلیل کمبود مواد مغذی در خون ایجاد می شوند. زخمهای شریانی معمولاً بین انگشتان پا، بالای انگشتان پا یا در امتداد قوزک خارجی ظاهر میشوند. زخم های شریانی رنگ پریده ای دارند و می توانند صورتی، زرد یا خاکستری به نظر برسند. این نوع زخم ها با درد همراه هستند و در صورت عدم درمان می توانند منجر به آسیب دائمی شوند.
اگر سابقه بیماری عروقی، نارسایی کلیوی، تروما، فشار خون بالا، چاقی، یا از شرایط دیگری رنج می برید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم شریانی هستید. برای دریافت لیست کاملی از عوامل خطر و کارهایی که می توانید برای جلوگیری از ایجاد زخم شریانی انجام دهید، با پزشک خود صحبت کنید.
زخم پای دیابتی
مدیریت نادرست دیابت می تواند منجر به تعدادی از عوارض شود، از جمله زخم پای دیابتی که به عنوان زخم پای نوروپاتیک نیز شناخته می شود. زخم پای دیابتی نتیجه از دست دادن حس اندام تحتانی، تجزیه بافت و در نهایت زخم است. این زخم ها اغلب به دلیل از دست دادن حس مورد توجه قرار نمی گیرند که می تواند منجر به عفونت و مشکلات بیشتر شود. در صورت عدم درمان مناسب و حساس به زمان، زخم پای دیابتی می تواند منجر به قطع جزئی یا کامل پا یا حتی ساق پا شود.
زخم پای دیابتی می تواند ناشی از عوامل متعددی باشد، به همین دلیل است که مدیریت دیابت بسیار مهم است. اگر با دیابت خود مشکل دارید، با پزشکتان در مورد کارهایی که می توانید برای داشتن یک زندگی سالم تر انجام دهید صحبت کنید. برای جلوگیری از مشکلات جدی، سعی کنید پاهایتان را به طور منظم برای هر گونه علائم ایجاد زخم بررسی کنید.
زخم های فشاری
زخم های فشاری یا زخم بستر به دلیل فشار یا اصطکاک طولانی مدت در ناحیه ای از بدن شما ایجاد می شوند. این فشار در نهایت باعث فشرده شدن بافت ناحیه و ایجاد زخم می شود. زخم بستر بیشتر در نواحی استخوانی بدن مانند پاشنه پا، آرنج، زانو، تیغه های شانه، دنبالچه، ستون فقرات، مچ پا یا حتی پشت سر ایجاد می شوند. زخمهای فشاری در چهار مرحله پیشرفت میکنند که با حساسیت شروع میشود و تا زخمهای ضخیم کامل پیشرفت میکند که سطوح عمیقتر بافت زیرین را تحت تأثیر قرار میدهد.
زخمهای فشاری عمدتاً ناشی از بیحرکتی، آسیب نخاعی و شرایط مختلفی است که میتواند بر جریان خون، تب و فشار بیش از حد در هر ناحیه برای مدت طولانی تأثیر بگذارد. یکی از بهترین راهها برای درمان زخم فشاری شامل چرخش مکرر یا تغییر موقعیت است.
روش های درمان زخم مزمن
اگر زخم مزمن دارید، صرف نظر از نوع آن، مهم است که آن را به درستی درمان کنید. وقتی این کار را انجام دهید، از خطر عوارض بیشتر و مشکلات جدی جلوگیری خواهید کرد. بهترین راه برای درمان زخم مزمن، تمیز کردن منظم آن و استفاده از پانسمان های مناسب زخم است. در موارد جدی، ممکن است نیاز به دبریدمان زخم داشته باشید. دبریدمان می تواند بسیار دردناک باشد با این حال، برای بهبود خون رسانی کلی و مواد مغذی مهم است.
حتما زخمتان را تمیز نگه دارید و طبق دستور پزشک از کرم های موضعی استفاده کنید. برنامه درمانی شما ممکن است شامل مصرف داروهای ضد التهاب یا آنتی بیوتیک ها باشد و احتمالاً برای تغذیه و بهبودی بهینه باید رژیم غذایی خود را تغییر دهید. اگر سؤالی در مورد چگونگی درمان صحیح زخم مزمن خود دارید، همیشه برای بهترین اقدام با پزشک تان صحبت کنید. در عین حال، پلتفرم آسانیسم طیف گسترده ای از خدمات پرستاری در منزل را برای کمک به شما در بهبود ایمن و موثر زخم های مزمن و حاد ارائه میدهد.
امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد انواع زخم و روش های درمان آن در اختیارتان قرار داده باشد. در صورتی که سوال یا نظری در رابطه با این موضوع دارید از بخش نظرات پایین صفحه، با ما در میان بگذارید.